Jodłowa – pięknie położona wieś na Pogórzu Ciężkowickim w powiecie dębickim, siedziba gminy. Chociaż najstarsze wzmianki o Żydach w Jodłowej pochodzą z XVIII w to regularne osadnictwo rozpoczęło się dopiero wiek później. Żydzi w Jodłowej nie stanowili znacznej części mieszkańców toteż i cmentarz żydowski duży nie jest ani bardzo stary, bo powstał w XIX w. na terenie wsi Wisowa (dziś przysiółek).
Dziś teren cmentarza porasta gęsty las i krzewy jeżyny, choć ostatnio widoczne efekty przynoszą próby jego oczyszczenia. Macew nie zachowało się wiele, zdecydowana większość z nich leży zarosła mchem. Na niektórych zachowały się jeszcze inskrypcje, a także ornamentyka i typowa symbolika.
Stan cmentarza poprawił się w latach 2012 – 2013. Wiele wniosła inwentaryzacja z października 2012 dokonana przez grupę studentów z sekcji żydowskiej Bliskowschodniego Koła Naukowego w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ razem z opiekunem, dr. Danielem Starzyńskim, przy współpracy Urzędu Gminy oraz Fundacji „Pamięć, Która Trwa”.
Kolejne prace przeprowadzono w maju 2013, inwentaryzując kolejne 19 macew oraz 6 listopada tego samego roku odkrywając kilkanaście następnych.[2] Kilka dni później odwiedziłem cmentarz w gęstej mgle, efektem czego jest ostatnia część fotoreportażu.
Cmentarz trudno jest odnaleźć. Z drogi Jodłowa – Ryglice należy kierować się wg znaku na Wisową. Na rozstaju dróg w pobliżu przystanku autobusowego należy skręcić w lewo. Kiedy wąską drogą dotrzemy do polany z kilkoma zabudowaniami, należy skręcić w prawo w leśny dukt (tu już raczej pieszo). Cel osiągniemy po ok. 400 m. Lepiej się wybrać w okresie bezlistnym.
Niedaleko od Jodłowej znajduje się interesujący cmentarz żydowski w Ryglicach.
English: The old jewish cemetery in Jodlowa (Name in English: Yodlova), Jodłowa (Pol), Yodlava (Yid), יאדלובה-Hebrew is a village in Dębica County (Podkarpackie province of Poland, between Tarnow and Jaslo), historical-cultural region: Eastern Galicia.
[1] więcej informacji na temat historii społeczności żydowskiej w Jodłowej: www.sztetl.org.pl
[2] informacje ze strony www.fpkt.org.pl
Mirosław Bystrek
Tego szukałam! Interesuję się tematyką żydowską i obecnie poszukuję cmentarzy na terenie podkarpacia, o których właściwie się nie słyszy. Zastanawiam się jak można uczcić i wyróżnić takie miejsca pamięci. Dobrze byłoby stworzyć coś w rodzaju ,,ścieżki” cmentarzy żydowskich, by każdy mógł poznać historię tych miejsc. Dziękuję za piękne zdjęcia okraszone odpowiednim komentarzem.