Niwka – cmentarz wojenny nr 269 z I wojny światowej. Okręg VIII Brzesko. Gmina Radłów. Projekt: Robert Motka. Powierzchnia 1942 m². Założony na planie prostokąta, wejście od szosy. Ogrodzenie od frontu i częściowo przyległych odcinków ogrodzeń bocznych w formie betonowej balustrady z prostokątnymi elementami wypełnionymi siatką oraz kwadratowymi ażurowymi betonowymi płytami. Pozostała część ogrodzenia to betonowe słupki połączone rurkami. Wejście lekko cofnięte w stosunku do linii cmentarza w formie dwuskrzydłowej metalowej furtki wypełnionej siatką, ujęte między wysokimi betonowymi słupami zakończonymi dolnymi odcinkami tympanonu oraz trzema kolejnymi słupami o różnej wysokości zwieńczonymi betonowymi kulami.
„DIE IHR IM LICHTE WANDELT DENKET DERER
DIE FÜR EUCH GESTORBEN SIND“
co można przetłumaczyć:
„Wy, którzy w zadumie przechadzacie się wśród zniczy, pomyślcie o tych
którzy za was polegli.”
Nagrobki: na betonowych podstawach duże żeliwne krzyże typu austriackiego, niemieckiego oraz dwuramienne, na mniejszych podstawach małe żeliwne krzyże typu niemieckiego oraz dwuramienne, duże nagrobki w formie betonowych arkad na dwustopniowej podstawie, w prześwicie betonowe krzyże łacińskie i dwuramienne. Na nagrobkach blaszane emaliowane tablice inskrypcyjne.
– 146 żołnierzy armii austro-węgierskiej
– 41 żołnierzy armii niemieckiej m.in. z pruskich pułków rezerwowych: 218 ((Preußisches) Reserve-Infanterie-Regiment Nr 218), 219, 220 i 222
– 83 żołnierzy armii rosyjskiej m.in. z 294 Berezyńskiego Pułku Piechoty.
Pochowani żołnierze polegli w okresie od grudnia 1914 r. do lutego 1915 r. oraz maju 1915 r.
Warto zwrócić uwagę na symbolikę, którą posłużył się projektant. Sam obelisk wyraża życie wieczne, wieniec laurowy – doczesna chwała, ale i nagroda, miecz – sprawiedliwość, kula nieskończoność. Kamienna ława zapewne ma skłonić odwiedzającego do spoczynku i zadumy.
Deutsch: Kriegerfriedhof aus dem Ersten Weltkrieg Nr. 269 Niwka, VIII Bezirk Brzesko, West-Galizien, Polen. In 14 Massengräbern und 122 Einzelgrabstätten ruhen: 146. Krieger der österreichisch-ungarischen Armee, 41. Krieger der deutschen Armee und 83. Krieger der russischen Armee. Entwurf: Robert Motka.
Źródła:
Oktawian Duda, Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995.
J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918): wykazy poległych i zmarłych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. T. 3, Tarnów: Muzeum Okręgowe, 2005.
