Ołpiny – wydzielona kwatera wojskowa z I wojny światowej na miejscowym cmentarzu żydowskim, w nomenklaturze austriackiej opatrzona numerem 35 jako jeden z 400 cmentarzy zachodniogalicyjskich. Znajduje się ok 500 m na południe od cmentarza wojennego nr 34, patrząc ze wzgórza widoczny jako niewielki zagajnik.
Pochowano tutaj 6 żołnierzy; dwóch armii austro-węgierskiej oraz czterech rosyjskiej. Jak podaje J. Drogomir tylko jeden z nich – żołnierz austriacki jest znany z nazwiska: Abraham Klinghofer[1] z 33 Pułku Piechoty k.k. Landwehry (niem. 33. Landwehrinfanterieregiment Stryj lub 33 Landwehr Infanterie-Regimenter Stryj) – okręg uzupełnień – Stryj i Sambor. Obiekt w czasie II wojny światowej a także już po niej został całkowicie zniszczony.
Dziś wśród nielicznych odnalezionych macew bądź ich fragmentów na miejscu znajdują się trzy z pierwotnie sześciu nagrobków żołnierskich wykonanych z piaskowca, zaprojektowane prawdopodobnie przez Johanna Jägera. Widnieje na nich gwiazda Dawida, inskrypcja w języku hebrajskim oraz niemieckim. Na jednej z nich: „żołnierz rosyjski Isaak Korgelow, poległy 7. maja 1915 r”. O tym żołnierzu źródła nie wspominają! Na drugim nagrobku wyraźny napis „EIN ÖST. UNG. KRIEGER”, na trzecim ledwo czytelna ta sama treść. Jeśli by tak było to sprawa się komplikuje bo skoro wg źródeł pochowano dwóch austriackich żołnierzy w tym jeden z nich jest znany to skąd dwie bezimienne macewy poświęcone żołnierzom k.u k. armii? W spisie poległych u Drogomira przynależność wspomnianego Klinghofera oznaczono „Sch. R. 33” czyli „33 Schützen-Regimenter Stryj”, pułk ten na taką nazwę przemianowano dopiero w 1917 r., więc owo oznaczenie sporządzono co najmniej dwa lata po śmierci. Czyżby doszło do jakiejś pomyłki? Zagadka czeka na rozwiązanie.
Warto przypomnieć, że na terenie Zachodniej Galicji poległych Żydów niezależnie od ich przynależności armijnej starano się pochować na cmentarzach wyznaniowych. Tak stało się i w przypadku okolic Ołpin.
Deutsch: Kriegerfriedhof aus dem Ersten Weltkrieg Nr. 35 in Ołpiny – sechs einzelgräber auf dem jüdischen Friedhof, II Bezirk Jasło, Westgalizien (heute Kleinpolen), Polen. Begraben: 2. Krieger der Österreichisch-Ungarischen Armee und 4. der Russischen Armee.
[1]J. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I, 1999, s. 298 – 276. ISBN 83-85988-26-2
Ciekawa jest zagadka z tym trzecim żołnierzem armii austro-węgierskiej. Proszę jednak zwrócić uwagę, że J. Drogomir w większości przypadków przy nazywaniu austriackich pułków używa nomenklatury z końcowego okresu wojny, czyli po reformie z 1917. Dla przykładu proszę zobaczyć do wykazu zmarłych z sąsiedniego cmentarza nr 34. Przy nazwiskach żołnierzy austriackich służących w piechocie znajdziemy wyłącznie określenia „Sch. R.”
Tutaj mamy 3 wyjścia:
1. Abraham Klinghofer został określony jako „Ein ost. ung. krieger”; Np. twórcy macewy nie znali jego nazwiska
2. Mamy 3 żołnierzy austriackich i 3 rosyjskich, (teraz twierdzi się, że jest proporcja 2 do 4).
3. Pochowano więcej niż 6 osób (co najmniej 7) i wtedy 3 osoby mogły pochodzić z monarchii habsburskiej.
Pozdrawiam.