Nowy Sącz, Zabełcze

Zabełcze – Nowy Sącz cmentarz nr 351

Nowy Sącz – Zabełcze cmentarz wojenny nr 351 z I wojny światowej, X Okręg Limanowa – Nowy Sącz. Projekt Gustav Ludvig. Pow. 170 m kw. Obiekt zabytkowy – nr rej. A-725 z 24.12.1994. Założony na planie niesymetrycznego prostokąta, wciętego od strony wschodniej, ogrodzony betonowymi słupami z okładziną z kamieni rzecznych i słupami ośmiobocznymi, połączonymi pierwotnie drewnianym płotem, obecnie żelaznym łańcuchem. Wejście zamknięte żelazną jednoskrzydłową furtką, ujęte w masywne słupy. Na wprost wejścia na środku cmentarza niewielki pomnik centralny zbudowany w formie muru z ciosanego piaskowca, środkowa część wyższa, na niej na dwustopniowej podstawie kamienny krzyż maltański. Na elewacji muru wbudowana betonowa stela, w jej licu żeliwny mały krzyż maltański typu „austriackiego”.

Obecne wykończenie różni się od pierwotnego, także elementy wystroju nie znajdują się prawdopodobnie na swoim miejscu (oprócz pomnika).

W 21 grobach pojedynczych pochowano 18 żołnierzy austro–węgierskich (w tym znanych 15) oraz 3 rosyjskich. Pierwsze pochówki pochodzą z początku października 1914 r., większość z pochowanych zmarła w szpitalu, niektóre nazwiska można odnaleźć w Wiadomościach o rannych i chorych (Nachrichten über Verwundete und Kranke ausgegeben am). Przykładowy zapis: „Leszczuk Fedor, Kan., LstArtR. Nr. 10/11, Trójca, 187Ö, Ruhr,- 2./10. 1914 gestorben im ResSpit. in Neusandez, Filiale in Zabełcze, beerdigt am Friedhof in Zabelcze”. Zmarli oni w pobliskim dworze należącym do Jezuitów (wcześniej – do Romerów), w którym urządzono filię szpitala rezerwowego w Nowym Sączu, gdzie przebywali chorzy na czerwonkę. Tylko nieliczne pochówki datowane są poza okresem funkcjonowania szpitala.

Deutsch: Kriegerfriedhof aus dem Ersten Weltkrieg Nr. 351 Zabełcze (Nowy Sącz – Neu Sandez), West-Galizien, Polen. Begraben: 18. Krieger der Österreichisch-Ungarischen Armee und 3. Krieger der Russischen Armee. Entwurf: Ludvig Gustav.

Korzystałem z : Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918) : wykazy poległych i zmarłych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. T. 3, Tarnów : Muzeum Okręgowe, 2005., Oktawian Duda Cmentarz I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej, Warszawa 1995, Archiwum Narodowe w Krakowie, http://austro-wegry.info/viewtopic.php?t=1197

Mirosław Bystrek

P.S. Obecny stan nie jest dobry, poraża widok pustych miejsc po oderwanych żeliwnych krzyżach. Dojście bądź dojazd prosty – cmentarz znajduje się przy drodze do miejskiego wysypiska śmieci.

You may also like

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top
Przewiń do góry